Solliciteren boven je niveau… zou je dat wel doen?

Stel, je bent op zoek naar een nieuwe baan en stuit op een vacature die simpelweg perfect is. De werkzaamheden sluiten aan op jouw persoonlijke interesses en je hebt altijd bij dit bedrijf willen werken. Het is de droombaan waar je al die tijd naar op zoekt bent geweest.

Er is echter één probleem… ze zoeken iemand met minimaal vijf jaar ervaring in de betreffende sector die daarnaast ook over sterke leiderschapsvaardigheden bezit.

Hoewel je in het verleden weleens een functie hebt vervuld met een leiderschapsrol, ben je pas drie jaar werkzaam in de sector. Moet je nu solliciteren op de vacature of is het tijdsverspilling?

Het antwoord is afhankelijk van de situatie. Een gezonde hoeveelheid ambitie is goed, maar wanneer ga je te ver? Solliciteren boven je niveau kan nadelige gevolgen hebben voor onder andere het bedrijf en jouw reputatie.

Wel of niet solliciteren? Volg de 5 onderstaande stappen om voor jezelf te bepalen wat het antwoord is!

Weet je al zeker dat je boven je niveau wilt solliciteren? Scroll dan door naar de 5 tips om jouw kans op succes te vergroten!

Stap 1: Bepaal hoe ver de vacature boven je niveau ligt

Wie kent ze niet? Vacatures met een eindeloze lijst van eisen. Je moet vloeiend Duits, Frans, Nederlands en Engels kunnen spreken en schrijven, je dient HBO werk- en denkniveau te hebben en daarnaast minimaal vijf jaar werkervaring in de betreffende sector.

Je kunt (en hoeft) echter in veel gevallen niet aan al deze eisen te voldoen. Het gebrek aan ervaring op gebied A kan worden gecompenseerd door expertise op gebied B of een groot netwerk in gebied C. De hoge eisen worden slechts gesteld om het kaf van het koren te scheiden. Er is altijd ruimte voor onderhandeling. Neem bijvoorbeeld werkervaring.

Kun je werkervaring uitdrukken in jaren?

Je kunt de vraag ook anders stellen: kun je levenservaring meten aan de hand van iemand zijn of haar leeftijd?

Het antwoord is waarschijnlijk al duidelijk, maar om het te illustreren hieronder een voorbeeld:

Stel, kandidaat Albert heeft na het afronden van zijn studie vijf jaar lang bij een grote autofabrikant gewerkt. Het bedrijf heeft door middel van arbeidsdeling het productieproces geoptimaliseerd. Als gevolg hiervan heeft Albert slechts kennis van één specifiek onderdeel van het productieproces.

Kandidaat Bernard heeft na zijn studie vijf jaar lang gewerkt bij een dynamische start-up. Vanaf de oprichting heeft hij meegewerkt aan diverse projecten. Een groot scala aan werkzaamheden heeft ervoor gezorgd dat Bernard het gehele productieproces van A tot Z kent. 

Kun je de twee bovenstaande voorbeelden zomaar onder de noemer ‘5 jaar werkervaring’ schuiven?

Nee… en dat biedt ruimte voor onderhandeling. Voldoet jouw aantal jaren werkervaring niet aan dat van het functieprofiel? Vraag jezelf dan af wat de ‘kwaliteit’  van jouw werkervaring is. Wanneer je niet aan het aantal vereiste jaren komt, maar wel zeer relevante werkervaring hebt, kan het geen kwaad om een sollicitatie de deur uit te doen.

Stap 2: Analyseer de mogelijke risico’s

Stel dat het je lukt om de recruiter te overtuigen van jouw toegevoegde waarde, ben je zelf ook overtuigd van jouw kennen en kunnen? Ben je daadwerkelijk goed genoeg om op de betreffende positie te kunnen presteren?

Wanneer je een functie vervult boven je niveau, loop je het risico ondermaats te presteren. Hoe hard je ook werkt, het is wellicht niet voldoende. Je stelt in dit geval niet alleen jezelf teleur, maar ook de mensen om je heen. Je kunt gecreëerde verwachtingen niet waarmaken en loopt het risico ontslagen te worden.

In het geval van ontslag heeft naast het bedrijf ook jouw reputatie schade opgelopen. Tijdens het solliciteren is je meest recente werkervaring vaak het meest belangrijke. Een mislukte poging om boven je niveau te werken is nou niet bepaald iets om jezelf mee te verkopen. Daarnaast kan jouw zelfvertrouwen een flinke klap krijgen.

Solliciteren boven je niveau kan tot iets moois leiden, maar het kan ook het tegenovergestelde effect hebben. Wees bewust van de mogelijke risico’s en vraag jezelf af of je daadwerkelijk goed genoeg bent voor de functie.

Stap 3: Schat je sollicitatiekansen in

Solliciteren boven je niveau vergt meer inspanning dan een reguliere sollicitatie. Jouw cv en motivatiebrief moeten perfect zijn. Je dient jezelf op een zorgvuldige manier te onderscheiden van andere sollicitanten om überhaupt kans te maken. Of je dat nu doet door middel van een modern cv of een creatieve sollicitatie, er gaat hoe dan ook veel tijd en moeite in zitten.

Voordat je ermee aan de slag gaat, is het dus verstandig om jezelf af te vragen of je daadwerkelijk kans maakt. Is het een populaire vacature? Hoe omvangrijk is het aanbod op de arbeidsmarkt? Betreft het een vacature in een nichemarkt?

Vanzelfsprekend zullen werkgevers coulanter zijn naar mate de vraag naar werknemers toeneemt en het aanbod beperkt is. Wanneer jij werkzaam/werkzoekende bent in een nichemarkt of in een sector waar tegenwoordig een gebrek aan personeel is (denk aan de IT-sector), dan vergroot dit jouw kansen op succes. 

Naast de concurrentie op de arbeidsmarkt moet je jezelf afvragen wat jouw kansen zijn tijdens het sollicitatiegesprek. Enerzijds moet je de recruiter overtuigen om jou aan te nemen, anderzijds moet je geen valse verwachtingen creëren.

Tijdens het sollicitatiegesprek zijn er een aantal vragen die je altijd kunt verwachten. Vragen als ‘Waarom wil je voor onze organisatie werken’ en ‘Waar zie jij jezelf over X jaar’ zijn goed te beantwoorden. Ook wanneer je niet aan de functievereisten voldoet.

Vragen die dieper ingaan op jouw ervaring worden echter lastiger om te beantwoorden. Om een baan binnen te slepen moet je sterke antwoorden geven. Goede antwoorden omvatten specifieke prestaties uit het verleden die je kunt koppelen aan de werkzaamheden die bij de functie horen waarop je solliciteert. Solliciteren boven je niveau brengt het risico met zich mee dat je op dit vlak tekort gaat komen.

Stap 4: Vraag jezelf af hoe graag je het wilt

Naast het kunnen vervullen van de functie moet de wil er ook zijn. Solliciteer je op de functie omdat je er financieel op vooruit gaat of omdat je de baan écht graag wilt hebben?

Wanneer je continu veel van jezelf vraagt en overuren moet maken om boven je niveau te presteren, kun je maar beter plezier hebben in je werk. Op de lange termijn zal een functie boven je niveau veel van je eisen, zowel fysiek als mentaal. Hier ben je alleen tegen opgewassen wanneer je intrinsiek gemotiveerd bent en met plezier naar je werk gaat.

Bepaal voor jezelf waarom je je aangetrokken voelt tot de vacature. Is dit omdat je er een paar honderd euro op vooruit gaat of omdat je hart er sneller van gaat kloppen?

Stap 5: Maak een besluit

Wanneer je een realistische kans maakt om de baan binnen te slepen, zelf overtuigd bent dat je het aankunt en bewust bent van de mogelijke risico’s, kun je ervoor kiezen om boven je niveau te solliciteren.

Wees er echter wel zeker van dat je het écht graag wilt. Creëer geen verkeerde verwachtingen en wees realistisch. Voorkom dat jouw sollicitatie een tijdsverspilling is voor jezelf en het bedrijf.

Heb je besloten om boven je niveau te solliciteren? Hanteer dan de onderstaande tips om jouw kans op succes te vergroten!

#1 Compenseer

Wanneer je niet voldoet aan alle functievereisten in de vacature, dien je jouw kennis, werkervaring en/of vaardigheden op andere gebieden relevant te maken voor de recruiter. Dat is lastig, maar zeker niet onmogelijk. Zo kun je een gebrek aan leiderschap in de zakelijke wereld wellicht compenseren met leiderschapsvaardigheden die je hebt opgedaan als bestuurslid van de plaatselijke voetbalvereniging.

Probeer een manier te vinden om jouw vaardigheden te koppelen aan de werkzaamheden die horen bij de vacature. Haal kennis en ervaringen uit het verleden naar boven en plaats ze in de context van de vacature.

#2 Laat zien dat je een goede kandidaat bent

Probeer een recruiter niet te overtuigen door te zeggen dat je goed bent, maar overtuig de recruiter door te laten zien wat je kunt.

Wanneer je boven je niveau solliciteert, heb je minder middelen om jezelf te bewijzen. Je hebt immers geen prestaties geleverd op vergelijkbaar niveau. Je kunt dus ook niet terugvallen op dergelijke prestaties uit het verleden.

Lees jezelf goed in, weet wat het bedrijf doet, wat jouw rol daarin gaat zijn en hoe je deze rol gaat vervullen. Maak een overzicht van de werkzaamheden die je gaat uitvoeren, de problemen die je tegen gaat komen en hoe je deze gaat oplossen.

Door veel tijd en moeite in de sollicitatie te steken, laat je zien dat je professioneel te werk gaat en de sollicitatie serieus neemt. Jij kan de reden zijn waarom de best gekwalificeerde kandidaat de baan niet krijgt!

#3 Groeipotentie

Laat zien dat je ambitieus bent. Toon de recruiter dat je leergierig bent en elke mogelijkheid zal aangrijpen om jezelf te verbeteren en te ontwikkelen. Er zijn niet alleen nadelen aan ‘te weinig’ werkervaring hebben.

Gebrek aan werkervaring zorgt voor innovatie. Onervaren mensen bekijken de organisatie namelijk met een frisse blik en denken daardoor out-of-the-box. Ze zijn nog niet bevooroordeeld. Ze worden mentaal nog niet beperkt door de dagelijkse sleur. Maak hier gebruik van en overtuig de recruiter van jouw toegevoegde waarde als niet-ervaren werknemer.

#4 Zorg voor de ‘klik’

Recruiters, maar ook werkzoekenden, zijn altijd op zoek naar de spreekwoordelijke klik. Zowel de werkgever als jij zijn gebaat bij een goede match. Je voelt je thuis en past in het team. Je gaat met plezier naar je werk, je bent gemotiveerd en je bent daardoor productiever. Een win-win situatie dus.

De spreekwoordelijke klik kan een doorslaggevende rol spelen bij een sollicitatiegesprek. Een kandidaat die op papier perfect is, kan in de realiteit ongeschikt blijken voor de functie en vice versa.

Hoewel de klik er van nature moet zijn, dien je het ontstaan ervan wel te faciliteren. Een vacature is pas echt goed als het bedrijf waar de vacature openstaat, ook het bedrijf is waar je graag wilt werken. Probeer te omschrijven welke kenmerken van het bedrijf jou aanspreken en waarom jij daar goed bij past. Vertel je verhaal met enthousiasme en let op je lichaamstaal. Neem een open houding aan, praat met je handen en vergeet niet te lachen!

#5 Laat zien hoe graag je de baan wilt

Veel mensen solliciteren boven hun niveau, omdat ze de baan simpelweg erg graag willen hebben. Met andere woorden: de intrinsieke motivatie is voor de volle 100% aanwezig. Dit is iets dat recruiters graag zien. Maak hier dan ook gebruik van.

Mensen zijn vaak geneigd om formeel te acteren tijdens een sollicitatiegesprek en dit beperkt de uiting van enthousiasme. Dat is jammer en onnodig. Wanneer je hart sneller gaat kloppen van een vacature, mag je dit best laten zien. Mensen die spreken met passie stralen enthousiasme uit en dat werkt aanstekelijk.  

Gaat jouw hart sneller kloppen van een vacature? Laat het zien en ga ervoor!

Twijfel jij of je boven je niveau moet solliciteren? Heb jij weleens boven je niveau gesolliciteerd? Heb jij nog andere tips om succesvol te solliciteren boven je niveau? Laat het ons weten in een reactie!