Zelf ontslag nemen: wat zijn je rechten? 6 vragen beantwoord

#1 Kan ik zelf ontslag nemen?

Je hebt besloten dat je, om welke reden dan ook, je huidige baan op wilt zeggen. Kan dit zomaar? Als je nog in je proeftijd zit, mag je het dienstverband op ieder moment beëindigen. Ook bij een vast contract heb je mogelijkheid om ontslag te nemen als je dat wilt, maar vaak geldt dan nog wel een opzegtermijn. 

Met een tijdelijk contract is dat anders. Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigt het contract op een afgesproken datum. Tenzij er een tussentijds opzegbeding in het contract staat, kun je niet zomaar je baan opzeggen. Het opzegbeding is een bepaling dat zowel jij als je werkgever het recht hebben om de arbeidsovereenkomst op ieder moment op te zeggen. Als je dit niet met je werkgever hebt afgesproken, moet je tot een afgesproken datum in dienst blijven.

Heb je een tijdelijk contract en kies je er toch voor om ontslag te nemen? Dan moet je geld betalen aan je werkgever. Om hoeveel geld het gaat, heeft te maken met wanneer uw arbeidsovereenkomst eindigt: het bedrag is je salaris tot de einddatum van je arbeidsovereenkomst. Dit kan dus misschien wel om tienduizenden euro's gaan. Denk in dit geval dus goed na of het de moeite waard is om je contract bij deze tijdelijke baan voor de afgesproken datum te beëindigen.

#2 Mag ik op staande voet ontslag nemen?

Of jij je baan per direct mag opzeggen, ligt aan de situatie. Zoals eerder aangegeven, mag je in je proeftijd je baan per direct opzeggen, terwijl je in een vast contract nog vaak een opzegtermijn hebt. 

Het opzegtermijn is bij een contract voor onbepaalde tijd vaak 1 maand. Je werkgever mag een langere of kortere opzegtermijn met je afspreken. Let er wel op dat je arbeidsovereenkomst doorloopt tot het einde van de maand waarin de opzegtermijn afloopt. Een voorbeeld: Je hebt een opzegtermijn van 2 maanden en je zegt op 14 maart je arbeidsovereenkomst op. Je contract eindigt dan op 31 mei.

Heb je een dringende reden om ontslag te nemen? Denk aan bedreigingen, loon dat niet uitbetaald wordt, onuitvoerbare werkzaamheden of ongewenst gedrag op de werkvloer. Bij dit soort redenen is het goed om direct ontslag te nemen.

#3 Heb ik recht op een uitkering als ik ontslag neem?

Met een werkloosheidsuitkering (WW-uitkering) heb je een tijdelijk inkomen voordat je een nieuwe baan vindt. Als je ontslagen wordt, is de kans groot dat je recht hebt op de WW-uitkering. Als je zelf ontslag neemt is dit niet het geval.

Je hebt namelijk recht op een uitkering als je niet door je eigen schuld werkloos bent geworden. In veel gevallen heb je als je zelf ontslag neemt dus geen recht op een uitkering, maar er zijn uitzonderingen. 

Wil je weg omdat je het niet naar je zin hebt of omdat de werkdruk te hoog is? Bij dit soort redenen is de werkgever wellicht bereid om mee te werken aan het ontslag. Als het contract wordt beëindigd met wederzijds goedvinden, heb je vaak wel recht op een uitkering. Door een vaststellingsovereenkomst af te spreken, leg je schriftelijk vast dat het niet jouw schuld is dat je werkloos bent geworden. 

Als er geen sprake is van ontslag met wederzijds goedvinden, maar je wel een dringende reden hebt om ontslag te nemen, behoud je wel het recht op een uitkering. Het UWV bepaalt of de reden van ontslag dringend is, en of je dus recht hebt op een WW-uitkering.

#4 Wat moet er op de eindafrekening staan?

Bij ontslag ontvang je altijd een eindafrekening: een overzicht waarin alles staat wat je nog krijgt uitbetaald en waar je recht op hebt. In deze laatste financiële afrekening vind je bijvoorbeeld je laatste salaris, vakantiegeld, vakantiedagen, atv-dagen, studiekosten, reiskosten en je overuren.

De eindafrekening moet door de werkgever binnen een maand na het einde van de arbeidsovereenkomst betaald worden. Gebeurt dit niet? Dan heb je een opeisbare vordering, wat betekent dat je werkgever je rente moet betalen over het bedrag waar je nog recht op hebt.

Maak goede afspraken over resterende vakantiedagen. Als je ontslag wilt nemen en al je opgebouwde vakantiedagen wilt opnemen, kan de situatie ontstaan dat je niet meer hoeft te werken vanaf het moment dat je het contract beëindigt. De werkgever mag hier bezwaar tegen maken. De werkgever moet in dit scenario namelijk op zeer korte termijn op zoek naar een vervanger.

#5 Kan ik na ontslag bij elk ander bedrijf gaan werken?

Het is niet altijd mogelijk om na ontslag volledig je keuze te hebben bij welk bedrijf je gaat werken. Sommige bedrijven hanteren een concurrentiebeding of relatiebeding. Staat dit in je contract? Dan mag je voor een bepaalde tijd niet werken voor een concurrent of relatie van je werkgever. 

Als je wel binnen de in je contract bepaalde periode voor een concurrent of relatie van het bedrijf gaat werken, moet je een hoge boete betalen. Probeer voordat je ontslag neemt met je werkgever afspraken te maken over het concurrentie- en relatiebeding. 

#6 Kan ik terugkomen op mijn ontslag?

Nee, je kunt niet terugkomen op je ontslag. Er geldt geen bedenktijd, waardoor het belangrijk is dat je goed nadenkt over de gevolgen van je ontslag. Je krijgt waarschijnlijk geen WW-uitkering. Als je nog geen nieuwe baan hebt gevonden, zit je dus een tijdje zonder inkomsten. 

Als je in een emotionele bui ontslag neemt en hier op terugkomt, heb je nog een kans dat je ontslag teruggedraaid wordt. De werkgever moet in dit geval uitleggen wat de consequenties zijn. Het ontslag kan ook teruggedraaid worden als er sprake was van misbruik van omstandigheden, dwang of bedrog. In deze situaties is het goed om contact op te nemen met een jurist. 

Je rechten bij ontslag

Met een vast contract en in je proeftijd mag je het dienstverband op ieder moment beëindigen. Heb je een tijdelijk contract? Dan mag je pas na je dienstverband vertrekken, tenzij er een opzegbeding in je arbeidsovereenkomst staat. Let wel op dat je bij een vast contract nog vaak een opzegtermijn van 1 maand hebt.

Je ontvangt bij ontslag altijd een eindafrekening waarin staat wat je uitbetaald krijgt en waar je recht op hebt. Als je zelf ontslag neemt gelden er andere rechten dan wanneer je ontslagen wordt. Je hebt vaak geen recht op een WW-uitkering, tenzij je een dringende reden hebt of als er sprake is van ontslag met wederzijds goedvinden. 

Let er op of er een concurrentie- of relatiebeding in je contract staat: dit beperkt je mogelijkheden om overal te mogen werken. 

Stelling: Het is begrijpelijk dat je geen WW-uitkering ontvangt als ontslag je eigen schuld is. 

Eens of oneens? Laat het weten in de reacties!