Verlegen in een sollicitatiegesprek? 6 tips

Indruk maken op je gesprekspartners, dat is waar het om draait tijdens een sollicitatiegesprek. Voor de een de normaalste zaak van de wereld, voor de ander een nachtmerrie. Verlegenheid kost je, ondanks dat je uitermate geschikt bent voor de functie, vaak de kans op een baan.

Wanneer je té verlegen bent in een sollicitatiegesprek kan dit leiden tot een afwijzing. Om je hiermee te helpen geven we deze week 6 tips tegen verlegenheid die jij kunt gebruiken in je volgende sollicitatiegesprek.

Verlegen vs introvert

Deze termen worden nog weleens met elkaar verward, maar het is belangrijk om te weten dat introversie losstaat van verlegenheid. Het is ook niet zo gek dat deze door elkaar gehaald worden, want een introvert en een verlegen persoon lijken op het eerste gezicht sterk op elkaar. Toch zit er een groot verschil tussen verlegen zijn of introvert zijn.

Ben je introvert dan ervaar je de wereld vanuit je eigen beleving en ben je erg bewust van je eigen gedachten. Je werkt dan liever zelfstandig en treed niet zo snel op de voorgrond. Je geniet meer van tijd alleen en raakt sneller emotioneel leeg nadat je veel tijd besteed met anderen.

Ben je verlegen dan wil je vaak niet alleen zijn, maar ben je bang om met anderen te communiceren. Je hebt dan moeite om contact te leggen met vreemden en met grote groepen mensen. Dit komt vaak voort uit onzekerheid, schaamte of uit de angst op afwijzing.

#1 Over-analyseren

Wanneer je verlegen bent heb je de neiging om alles, maar dan ook écht alles, tot in het kleinste detail te analyseren. Dit heeft het gevolg dat er te veel gedachten door je hoofd spoken, met vaak een negatieve toon. Deze gedachten gaan vaak over manieren hoe dingen fout kunnen gaan. Je denkt dan vaak in "wat als.."-scenario's.

Probeer zo min mogelijk over de afloop van het gesprek na te denken. Negatieve of positieve gedachten bepalen of je veel of weinig stress ervaart. Door vooraf alleen maar een succesvol sollicitatiegesprek in te beelden, maak je je vanzelf minder druk over een negatieve afloop. Verban een negatieve afloop uit je gedachten!

Een andere manier die kan helpen met je verlegenheid om te gaan is om de situatie in perspectief te zetten. Je gaat solliciteren voor een baan die je graag wilt, je gesprekspartner wilt graag de juiste persoon voor de functie. Als blijkt dat het geen perfecte match is, dan krijg je de baan niet maar heeft dit verder geen gevolgen. 

#2 Wees je bewust van je houding

Als je verlegen bent wordt dat in het sollicitatiegesprek wel duidelijk bij je gesprekspartner. Niet alleen door verbale communicatie, maar ook door non-verbale communicatie. Zo hebben verlegen mensen de neiging om oogcontact te vermijden, te friemelen met de handen, een ingedoken houding te hebben en/of veel te wisselen van houding. Door hier bewust op te letten zorg je ervoor dat het minder opvalt dat je verlegen bent.

Het is belangrijk dat je gedurende het hele gesprek regelmatig oogcontact blijft maken met je gesprekspartner. Iemand die oogcontact maakt komt zelfverzekerd over, iemand die zijn of haar blik vaak afwend juist het tegenovergestelde. Dit is voor verlegen mensen vaak lastig, maar is uitstekend te oefenen. Probeer zo veel mogelijk oogcontact te maken met de mensen in je omgeving of de mensen die je in je dagelijks leven tegenkomt.

Om onrustige bewegingen van je handen te voorkomen is het verstandig om je handen op de tafel te laten rusten. Een techniek die veel sollicitanten toepassen is het gebruik van handgebaren om uitspraken te versterken.

Wanneer je verlegen bent is dit vaak lastig en ga ja na een handgebaar weer friemelen. Laat je handen (vooral in het begin) daarom op tafel liggen om dit te vermijden.

Neem verder een actieve houding aan. Dit doe je door rechtop te zitten, voeten op de grond te plaatsen en niet achterover te leunen.

#3 Geef een sterk antwoord op de zwaktevraag

De zwaktevraag “Wat zijn je zwakke punten?” is een vraag die in bijna ieder sollicitatiegesprek naar voren komt. Wanneer je verlegen bent, kun je dit gebruiken om deze vraag goed te beantwoorden.

Een sterk antwoord ligt niet in het ontkennen van je zwakke punten, maar in het omarmen ervan. Beken dat het een zwakker punt is, maar laat zien dat je er op een rationele manier mee omgaat en vertaal het vervolgens naar iets positiefs.

Dus als alternatief voor bijvoorbeeld “te perfectionistisch zijn” beken je dat je relatief ingetogen bent. Geef aan dat je een stille, maar harde werker bent. Je luistert liever goed naar anderen in plaats van direct je mening te geven. Daarbij is het verstandig om aan te geven dat je er actief mee bezig bent om je hier in te ontwikkelen. Lees meer over een sterk antwoord op de vraag “Wat zijn je zwakke punten?”

#4 Overtuig met visueel bewijs

Voor een verlegen persoon is het lastig om veel aan het woord te zijn en te praten over zijn/haar eigen prestaties. Een manier om dit te aan te pakken is door visueel bewijs mee te nemen en te laten zien.

Dit kan in de vorm van een aanbevelingsbrief van een vorige werkgever of klant, certificaten of overzichten van prestaties of een andere vorm van documentatie dat jouw competenties en/of prestaties weergeeft. Deze helpen je bij een moeilijk gespreksonderwerp.

#5 Bereid je goed voor

Verlegenheid komt vaak voort uit onzekerheid en/of de angst om te falen. Dé manier om dit te verminderen is door je goed voor te bereiden. Een goede voorbereiding helpt je vertrouwen te hebben en uit je schulp te kruipen.

Een probleem die verlegen mensen ervaren is dat ze zich pas na een tijdje op hun gemak voelen. Je bent dan geneigd om bij een eerste ontmoeting een terughoudende houding aan te nemen. Nu is júist een eerste indruk cruciaal bij een sollicitatiegesprek.

Het is daarom verstandig om het begin van je sollicitatiegesprek te oefenen zodat je een goede eerste indruk maakt en je de moeilijke beginfase goed doorkomt. De eerste keer zal het onnatuurlijk aanvoelen, maar na een aantal keer oefenen krijg je er handigheid in. Oefen daarom:

• Het binnengaan van de ruimte
• Het geven van een stevige handdruk
• Jezelf voorstellen
• Het maken van oogcontact
• Het aannemen van een open houding terwijl je zit (geen armen over elkaar)

Ook kun je mogelijke vragen en de bijbehorende antwoorden voorbereiden. Meer informatie hierover lees je in deze blogs:

• 7 vragen die je ALTIJD kunt verwachten tijdens een sollicitatiegesprek
• 5 Vragen die je MOET stellen tijdens het sollicitatiegesprek

Dus bereid je goed voor en ga met vertrouwen het gesprek in!

#6 Schakel hulp in

Naast je goed voorbereiden is het verstandig om goed te oefenen. Dit is een effectieve manier om onzekerheden weg te nemen en minder verlegen het sollicitatiegesprek in te gaan. Schakel voor het oefenen iemand uit je omgeving in.

Hardop oefenen in een oefengesprek zorgt ervoor dat je zelfvertrouwen opbouwt. Ook kun je op die manier feedback vragen en er achter komen op welke manieren je verlegen overkomt. Daarmee kun je dan weer aan de slag!

Wanneer je ervaren hebt dat je te verlegen bent of blijken bovenstaande tips niet voldoende voor een succesvol sollicitatiegesprek, dan kun de hulp van een professional inschakelen. Een loopbaancoach of recruitment consultant helpt je met het overwinnen van je verlegenheid in een sollicitatiegesprek.

Kruip uit je schulp!

Wanneer je te verlegen bent in een sollicitatiegesprek kan dit leiden tot een afwijzing. Voorkom dat je gaat over-analyseren en probeer zo min mogelijk over de afloop van het gesprek na te denken. Gebruik daarnaast visueel bewijs om te overtuigen.

Door bewust op je houding te letten zorg je ervoor dat het minder opvalt dat je verlegen bent tijdens het sollicitatiegesprek. Laat zien dat je op een rationele manier met je verlegenheid omgaat en vertaal het vervolgens naar iets positiefs. Een goede voorbereiding en hulp inschakelen van anderen zorgen ervoor dat jij met vertrouwen het gesprek in gaat!

Stelling: aangeven dat je verlegen bent is niet verstandig en kost je de baan!

Eens of oneens? Laat het ons weten in een reactie?